ดวงจีน หรือที่เรียกว่า "โป๊ยหยี่สี่เถียว" ให้ความสำคัญกับพลังของ "5 ธาตุ" เป็นอย่างมาก ซึ่งพลัง 5 ธาตุเป็นรากฐานสำคัญของปรากฏการณ์สิ่งต่างๆ ของจักรวาล

พลัง 5 ธาตุประกอบด้วย

1. ธาตุไฟ


2. ธาตุดิน


3. ธาตุทอง


4. ธาตุน้ำ


5. ธาตุไม้

นักปราชญ์จีนใช้หลักการอี้จิงในการวิเคราะห์ถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทั้งในโลก ภูมิศาสตร์ และวิถีชีวิตของแต่ละคน คุณประโยชน์อันใหญ่หลวงของอี้จิงนี้เองจึงทำให้ผู้ที่ศึกษาจนกระทั่งเข้าใจในหลักวิชาได้อย่างลึกซึ้งจึงจะสามารถรู้ถึงความลับสวรรค์ สามารถกุมชะตาฟ้าและดินได้
ในระบบโหราศาสตร์จีนจะทั้งหมด 5 ธาตุคือธาตุดิน ธาตุทอง ธาตุน้ำ ธาตุไม้และธาตุไฟ ซึ่งในแต่ละธาตุก็จะ มีคุณสมบัติ และรูปพรรณสัณฐาน ที่แตกต่างกันไป นอกจากนี้ธาตุทั้ง5 ไม่ใช่ยืนอยู่อย่างโดดเดี่ยวเป็นเอกเทศ แต่ทว่าทั้ง 5 ธาตุนี้ล้วนมีความ สัมพันธ์ซึ่งกันและกันในหลากหลายลักษณะ ซึ่งความสัมพันธ์ของแต่ละธาตุนี้เองเป็นที่มาของคำพยากรณ์ที่แตกต่างกันไป

ปฏิกิริยา 5 ธาตุ
คำว่า 5 ธาตุที่ประกอบไปด้วยธาตุดิน ทอง น้ำ ไม้และไฟ เป็นลักษณะที่เป็นไปตามสภาพของธรรมชาติที่พบเห็นกันอยู่ทั่วไป ธาตุดินหมายถึงดินที่เป็นผืนดินบ้าง หรือนำดินมาใช้งานในประโยชน์ต่างๆเช่นทำอิฐ เซรามิค ธาตุทองมีความหมายถึงโลหะทั้งปวง ส่วนธาตุไม้ก็คือลักษณะของต้นไม้ที่ปรากฏในธรรมชาติ ธาตุไฟก็คือพลังงานที่ใช้ประโยชน์ในด้านแสงสว่างและให้พลังงาน ความสมดุลของ 5 ธาตุจึงคือความเหมาะสมและลงตัวที่ก่อให้เกิดประโยชน์มหาศาลกับชีวิตทั้งปวง
ความสมดุลของพลังธาตุทั้ง 5 ล้วนเกิดจากปฏิกิริยาที่สัมพันธ์กันของ 5 ธาตุ ซึ่งล้วนมีความสัมพันธ์ต่อกันในหลายรูปทั้งให้การก่อเกิด ถ่ายเท ข่มกันหรือเป็นคู่ธาตุ ดังนี้

การก่อเกิดของ 5 ธาตุ
- ธาตุดิน ให้กำเนิด ธาตุทอง เรียกธาตุดินว่าแม่และเรียกธาตุทองว่าลูก
- ธาตุทอง ให้กำเนิด ธาตุน้ำ เรียกธาตุทองว่าแม่และเรียกธาตุน้ำว่าลูก
- ธาตุน้ำ ให้กำเนิด ธาตุไม้ เรียกธาตุน้ำว่าแม่และเรียกธาตุไม้ว่าลูก
- ธาตุไม้ ให้กำเนิด ธาตุไฟ เรียกธาตุไม้ว่าแม่และเรียกธาตุไฟว่าลูก
- ธาตุไฟ ให้กำเนิด ธาตุดิน เรียกธาตุไฟว่าแม่และเรียกธาตุดินว่าลูก

การก่อเกิดกันของธาตุจะทำกันเป็นลูกโซ่ เช่น เมื่อเราใช้ “ไฟ” เผาสิ่งของอะไรก็ตาม สิ่งของดังกล่าวจะถูกเผาให้กลายเป็นดิน จึงเรียกไฟว่าเป็นแม่ผู้ให้กำเนิดธาตุดิน โดยตามธรรมชาติเมื่อเราจะขุดหาทรัพย์กรที่เป็นแร่โลหะตามธรรมชาติ เราจะต้องขุดหาจากในผืนดิน นี่เองจึงเรียกดินว่าเป็นแม่ผู้ให้กำเนิดธาตุทอง , ธาตุทองเมื่อโดนความร้อนก็จะอ่อนตัวกลายเป็นของเหลวลักษณะดังกล่าวของๆเหลวคือคุณลักษณะของธาตุน้ำ จึงเรียกทองว่าเป็นแม่ผู้ให้กำเนิดธาตุน้ำ เมื่อมีน้ำเราก็จะใช้น้ำในการรดต้นไม้ให้เจริญเติบโต จึงเรียกน้ำว่าเป็นแม่ผู้ให้กำเนิดธาตุไม้ และยามใดก็ตามที่เราจะต้องเผาไฟ เราจะต้องใช้ไม้เป็นเชื้อเพลิง จึงเรียกไม้ว่าเป็นแม่ผู้ให้กำเนิดธาตุไฟนั่นเอง



การพิฆาตของ 5 ธาตุ

ลักษณะของธาตุทั้ง 5 ล้วนมีความสัมพันธ์ในเชิงสร้างสรรค์และเป็นปฏิปักษ์ การเป็นปฏิปักษ์กันของแต่ละธาตุเรียกว่าการพิฆาตกัน ในความสัมพันธ์เช่นนี้ไม่ได้ชี้ขาดว่า ถ้าในดวงชะตาของผู้ใดที่มีธาตุพิฆาตกันจะเป็นดวงชะตาที่ไม่ดี แต่การใช้คำว่า “พิฆาตกัน” ของนักปราชญ์จีนเพื่อให้อธิบายถึงลักษณะสภาพธรรมชาติของแต่ละธาตุ ซึ่งแต่ละธาตุก็พิฆาตกันเป็นวัฏจักรดังนี้

- ธาตุดินพิฆาตธาตุน้ำ
- ธาตุน้ำพิฆาตธาตุไฟ
- ธาตุไฟพิฆาตธาตุทอง
- ธาตุทองพิฆาตธาตุไม้
- ธาตุไม้พิฆาตธาตุดิน

นิสัยของ 5 ธาตุ

ในดวงจีนมีการเอา "ปฏิกิริยาของ 5 ธาตุ" มาใช้อธิบายอาชีพ สุขภาพ และนิสัยใจคอ ต่อมาได้มีการนำเอานิสัยของคน 5 ธาตุมาปรับพัฒนาบุคลากร เพื่อประโยชน์ในการบริหาร นิสัยของคน 5 ธาตุมีดังนี้

ธาตุไม้ กระตือรือร้น ชอบแต่งตัว สวย ทันสมัย ใจบุญ จะมีเมตตา ทำความดี มีศักดิ์ศรี ใจบุญ ขี้สงสาร ขยัน มุ่งมั่นไปข้างหน้า
ถ้าธาตุไม้มากเกินไป จะแข็งกระด้าง ดื้อด้าน ยอมหักไม่ยอมงอ เอาความคิดตนเป็นใหญ่
ถ้าธาตุไม้น้อยเกินไป ขาดความแข็งแกร่ง อ่อนแอ ขี้อิจฉา ขาดเมตตาจิต

ธาตุไฟ ใจร้อน มีทิฐิ มีมารยาท นับถือผู้ใหญ่ ไม่รังแกลูกน้อง กระตือรือร้น มองโลกในแง่ดี มีมารยาท รักพวกพ้อง ตรงไปตรงมา โปร่งใส ใจกว้าง มีน้ำใจ ช่วยเหลือ
ถ้าธาตุไฟมากเกินไป (ตู่ธาตุมาก) จิตใจร้อน ขี้โมโห ลุยไม่รู้จักหยุด ยกตนข่มท่าน
ถ้าธาตุไฟน้อยเกินไป จะเป็นคนมีเล่ห์เหลี่ยม ขี้อิจฉา เริ่มต้นกระตือรือร้นทำ แต่หลังจากนั้นเบื่อเร็วและไม่ทำ

ธาตุดิน หนักแน่น ซื่อสัตย์กตัญญู ใจกว้าง ถ้อยทีถ้อยอาศัย มั่นคง สุขุม เป็นผู้ใหญ่ เชื่อใจได้ ปากกับใจตรงกัน เครดิตดี จะเดินสายกลาง
ถ้าธาตุดินมากเกินไป ดื้อด้าน โง่เขลา ชอบสบาย ขี้เกียจ
ถ้าธาตุดินน้อยเกินไป ปากกับใจไม่ตรงกัน ไม่มีเครคิต เห็นแก่ตัว ขี้เหนียว

ธาตุทอง แข็ง กระด้าง ยกย่อง ถ้ารักๆมาก ถ้าเกลียดๆมาก ยุติธรรม แตกหัก ใช้เหตุผล เด็ดขาด มือสะอาด
ถ้าธาตุทองมากเกินไป หูเบา ทะเลาะวิวาท กร้าวร้าว โหดเหี้ยม
ถ้าธาตุทองน้อยเกินไป ขาดความเด็ดขาด คิดแล้วคิดอีก ไม่มีศักดิ์ศรี

ธาตุน้ำ ฉลาด คล่องแคล่ว ไม่นิ่ง เดินทาง สังคม น้ำใจที่แท้จริง จะใจใหญ่ สมองแจ่มใส วางแผน ทำอะไรเป็นทุกอย่าง มีมนุษยสัมพันธ์ ความรู้สึกไว กามารมณ์สูง รู้ผิดถูก
ถ้าธาตุน้ำมากเกินไป เล่ห์เหลี่ยม คึกคัก ลุย เปลี่ยนใจง่าย
ถ้าธาตุน้ำน้อยเกินไป ใจไม่ถึง ขี้ขลาด ไม่มีอุบาย ใจแคบ

ที่มา: www.fs168.net โดยอาจารย์กิตติภพ ภักดียิ่งยง